Jak napisać scenariusz?

Do tego, aby napisać dobry, czytelny scenariusz, musimy znać pewne pojęcia z nim związane. Pierwsze z nich to akt. Akt to część scenariusza, kiedy wydarzenia rozgrywają się w jednej scenerii. Na przykład sztuka rozpoczyna się od balu i wydarzenia rozgrywające się na sali balowej będą aktem pierwszym, a gdy wszystko przeniesie się do sypialni małżonków, nastąpi akt drugi. W scenariuszu teatralnym, będziemy mieli mało aktów, przeważnie dwa czy trzy, gdyż większa ich ilość wiązałaby się ze zbyt częstą zmianą dekoracji, co jest w teatrze utrudnione i mogłoby zaburzyć sztukę. Tymczasem w scenariuszu filmowym aktów może być bardzo dużo, gdyż specyfika kręcenia film jest kompletnie inna niż sztuk teatralnych i na planie filmowym nie ma znaczenia w jakim czasie zostaną zmienione dekoracje.

Drugie bardzo ważne pojęcie związane ze scenariuszem teatralnym to scena. Scena, to część składowa aktu. Jeden akt jest podzielony na kilka scen, a o przejściu jednej sceny w drugą decyduje zmieniająca się liczba aktorów. Na przykład w scenie pierwszej kłócą się ze sobą trzy osoby. Jedna z nich nagle wychodzi, więc zaczyna się scena druga. Ilość scen może być dowolna w każdym rodzaju scenariusza, gdyż nie ma tutaj żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o wejścia i zejścia aktorów ze sceny bądź z planu filmowego.

Rozumiejąc na czym polega różnica pomiędzy aktem oraz sceną i co w czym powinno się zawierać, możemy przystąpić do pisania. Na samym początku zaznaczamy numer aktu, a zaraz potem numerujemy pierwszą scenę, na przykład:
AKT I
Scena 1
......

Scenariusz zasadniczo składa się z dwóch rodzajów tekstów. Pierwszym z nich, najważniejszym, stanowiącym sedno scenariusza, jest tekst główny; najczęściej dialog, rzadziej monolog. Jest to zapis wypowiadanych przez postacie kwestii. Zawsze przed napisaniem danej kwestii, wyraźnie zaznaczamy imię wypowiadającej jej postaci, na przykład:
AKT II
Scena 6
NATALIA
Nigdy tego nie zrobię! Nie zmusicie mnie!
Bogdan
Nie rozumiesz, że to wszystko dla Twojego dobra?
Dobry scenariusz odznacza się wartkimi, błyskotliwymi dialogami. Wypowiedzi powinny być raczej krótkie, tak aby nie znudzić widza, a także zaintrygować, pozostawić pewne kwestie niedopowiedziane, aby wszystko okazało się dopiero na końcu lub aby widz doszedł do własnych wniosków. Jeśli piszemy monolog, musi być tekstem porywającym i ciekawym, gdyż monologi zwykle nie są mile widziane przez publiczność, ponieważ często nudzą. Jednakże jeżeli chcemy zwrócić uwagę na jakąś ważną dla nas sprawę w przedstawieniu lub filmie, najlepszy do tego będzie właśnie monolog, gdzie widz mniej skupia się na grze, a bardziej na słowie, bo też aktor mniej gra, a bardziej mówi.

Drugi rodzaj tekstu, jaki występuje w scenariuszu to didaskalia, czyli tekst poboczny. Są to nasze wskazówki co do wystroju sceny, muzyki, sposobu zachowania się aktora oraz jego ubioru i wszystkich innych szczegółów. Didaskalia są zapisywane najczęściej kursywą, aby odróżniały się wyraźnie od tekstu głównego i umieszczane na marginesie, lub pod imionami postaci występującymi czy też pod kolejnymi aktami i scenami, na przykład:
AKT II
Scena 1
Ogród księcia Ludwika. Wieczór. W tle krzewy różane, na pierwszym planie ławka. Z lewej strony, skradając się wchodzi na scenę ubrana w szlafrok Zofia. Z głębi sceny, na palcach, ubrany na czarno wchodzi Teofil, który ją straszy.
ZOFIA
Teofilu!(Okrzyk przestrachu.) Dlaczego się tak skradasz?
TEOFIL(Biorąc Zofie w ramiona i śmiejąc się cicho.)
Nie krzycz ukochana, bo ktoś nas usłyszy.
Wyżej można zaobserwować różne miejsca, w jakich umieszczane są didaskalia. Bowiem niektóre znajdują się bezpośrednio w tekście, a niektóre są zapisywane na marginesie. Miejsce i technika do wyboru.

Uzbrojeni w całą powyższą wiedzę, możemy się zabierać za pisanie scenariusza.